Η Γενική Διευθύντρια της Αρχής Λιμένων Κύπρου (ΑΛΚ), κ. Ανθή Κληρίδου αναλύει τη νέα εποχή που ξεκινά για την οικονομία της Κύπρου στην προσπάθειά της να καταστεί ένα σύγχρονο κέντρο επενδύσεων, εμπορίου και υπηρεσιών.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Χρήστο Γαδ
Κυρία Κληρίδου, πρόσφατα ολοκληρώθηκε η διαδικασία παραχώρησης του Λιμένα Λεμεσού και πλέον λειτουργεί υπό τη διαχείριση των ιδιωτών επενδυτών. Πώς διαμορφώνεται πλέον η επόμενη ημέρα για το λιμάνι; Ποιες είναι οι νέες προοπτικές;
Στην οικονομία της Κύπρου αναπτύσσεται νέα δυναμική, αφού στη βάση πρόσφατης διαδικασίας έχουν υπογραφεί τρεις συμβάσεις παραχώρησης μεταξύ της κυβέρνησης και των τριών επενδυτών για το μεγαλύτερο εμπορικό λιμάνι της Κύπρου, τη Λεμεσό. Το κράτος αναμένεται να εισπράξει συνολικά 1,9 δισ. ευρώ στα επόμενα 25 χρόνια, ενώ με την υπογραφή των συμβολαίων, που έγινε στις 25/4/2016, το κράτος εισέπραξε 10 εκατ. ευρώ.
Την άδεια για τη διαχείριση του σταθμού εμπορευματοκιβωτίων ανέλαβε η κοινοπραξία Eurogate/Interorient Navigation Co και East Med Holdings, ενώ τη διαχείριση των θαλάσσιων υπηρεσιών η κοινοπραξία P&O/GP Vassilopoulos και τη διαχείριση του γενικού φορτίου, περιλαμβανομένης και της νέας αίθουσας επιβατών, η DP World/GP Vassilopoulos.
Οι διαχειριστές έχουν αναλάβει να επενδύσουν σημαντικά, σε δομές συστήματα και μηχανικό εξοπλισμό (αγορά νέων γερανογεφυρών μέχρι το πρώτο εξάμηνο του 2018), που θα παρέχουν βελτιωμένη εμπορική λειτουργία και συνεπώς η κυπριακή οικονομία θα ωφεληθεί από τον εκσυγχρονισμό και τη λειτουργική αναβάθμιση του λιμένα.
Η εμπορικοποίηση του λιμανιού Λεμεσού αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο έργο Συνεργασίας Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα μετά την κατασκευή και διαχείριση των αεροδρομίων και θα συμβάλει στις προσπάθειες της Κύπρου να καταστεί ένα σύγχρονο κέντρο επενδύσεων, εμπορίου και υπηρεσιών.
Η εταιρεία Eurogate θεωρείται ο μεγαλύτερος ανεξάρτητος διαχειριστής σταθμού εμπορευματοκιβωτίων στην Ευρώπη, με διακίνηση 15 εκατ. εμπορευματοκιβωτίων στο 2015 και το λιμάνι Λεμεσού αποτελεί το 12ο θαλάσσιο λιμάνι της Eurogate. Ο Οργανισμός θεωρεί ότι το λιμάνι Λεμεσού θα διακινεί έναν συνολικό όγκο 500.000 εμπορευματοκιβωτίων ετησίως στα επόμενα χρόνια. Με την υφιστάμενη λειτουργία, η Αρχή Λιμένων Κύπρου διακινούσε μάξιμουμ 300.000 εμπορευματοκιβώτια τον χρόνο. Η DP World δραστηριοποιείται σε 30 χώρες και διαχειρίζεται 70 τερματικούς σταθμούς εμπορευματοκιβωτίων με συνολική διακίνηση 80 εκατομμυρίων εμπορευματοκιβωτίων.
Ο ρόλος του κράτους στο εγχείρημα αυτό ποιος θα είναι; Τι δυνατότητες παρέμβασης και ελέγχου έχει για να συντονίσει και να διασφαλίσει την υλοποίηση του συνολικού στρατηγικού σχεδίου ανάπτυξης των κυπριακών λιμένων με γνώμονα το γενικό όραμα για την οικονομία και το δημόσιο συμφέρον;
Οι κυπριακοί λιμένες βρίσκονται κάτω από την αρμοδιότητα και δικαιοδοσία της Αρχής Λιμένων Κύπρου (ΑΛΚ), η οποία είναι ημικρατικός οργανισμός, ο οποίος ιδρύθηκε με νόμο το 1973. Το μεγαλύτερο εμπορικό λιμάνι είναι της Λεμεσού και ακολουθεί το λιμάνι της Λάρνακας. Μικρότερα λιμάνια είναι του Βασιλικού (βιομηχανικό), της Πάφου και του Λατσιού.
Σε σχέση με την εμπορικοποίηση του λιμένα Λεμεσού, η ΑΛΚ παραμένει ο ρυθμιστής (Regulator) και, για να καταστεί αυτό δυνατό, έχουν επέλθει πολλές τροποποιήσεις στην υφιστάμενη νομοθεσία της ΑΛΚ:
- Πληρωτέα δικαιώματα.
- Εξουσία της Αρχής προς έκδοση διαταγμάτων, κανονισμών.
- Επιβολή ποινών και διοικητικού προστίμου κ.λπ.
Η Αρχή Λιμένων Κύπρου έχει εφοδιαστεί με εκείνες τις εξουσίες ώστε να δύναται να ρυθμίζει τις λειτουργίες σε λιμάνι ή λιμενική περιοχή, για παράδειγμα, αναφορικά με:
- τη ρύθμιση της κυκλοφορίας ή της κινήσεως εντός των περιοχών λιμένων,
- τον καθορισμό και τη ρύθμιση υπηρεσιών και δραστηριοτήτων,
- τη ρύθμιση εισόδου, παραμονής, εξόδου προσώπων ή ζώων,
- τη ρύθμιση της ασφαλούς και μεθοδικής ασκήσεως εργασιών εντός των περιοχών λιμένων, τη ρύθμιση της φόρτωσης, εκφόρτωσης, στοιβασίας, διαλογής, παραδόσεως αγαθών,
- τη ρύθμιση που αφορά στους πλοηγούς, υπηρεσίες και περιοχές πλοήγησης κ.λπ.
Οι συμβάσεις παραχώρησης έχουν διάρκεια 25 χρόνια, εκτός από τη σύμβαση για τις θαλάσσιες υπηρεσίες, που διαρκεί 15 χρόνια.
Μέσω εύρεσης στρατηγικού επενδυτή δρομολογείται και η ανάπτυξη του λιμανιού της Λάρνακας; Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η διαδικασία;
Για το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της Κύπρου, τη Λάρνακα, έχουν δρομολογηθεί όλες οι διαδικασίες από το αρμόδιο Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, για παραχώρησή του σε στρατηγικό επενδυτή, ως ενιαίο έργο με τον χώρο της μαρίνας που γειτνιάζει με αυτό κατά κύριο λόγο ως τουριστικό με επιβατική κίνηση. Η προθεσμία εκδήλωσης ενδιαφέροντος λήγει στις αρχές Μαρτίου και υπάρχει η εκτίμηση για ενδιαφέρον από σοβαρές εταιρείες.
Για την ώρα, συνεχίζει η Αρχή να διαχειρίζεται το λιμάνι της Λάρνακας (operator), καθώς και τα λιμάνια Βασιλικού, Πάφου και Λατσιού.
Τα σχέδια της ΑΛΚ για τα μικρότερα λιμάνια της Κύπρου ποια είναι;
Αξιοποίηση όλων των λιμενικών χώρων για τους οποίους είναι διαχειριστής, στον βέλτιστο δυνατό βαθμό. Σε πρώτη φάση και στη βάση του στρατηγικού σχεδιασμού που εκπονήθηκε το 2016, το λιμάνι Βασιλικού πρόκειται να επεκταθεί για να καλύψει τη συνεχώς αυξανόμενη κίνηση χύμα φορτίων και ειδικότερα τη μεταφορά τους από το λιμάνι της Λάρνακας στο Βασιλικό, και παράλληλα να μπορεί να εξυπηρετεί μεγαλύτερο αριθμό πλοίων.
Το λιμάνι θα επεκταθεί για να δημιουργηθούν συνολικά 7 θέσεις παραβολής, δηλαδή πλάγιας όρμισης πλοίου. Θα εξυπηρετούνται 3 πλοία μήκους 181 μ., 3 πλοία 130 μ. και 1 πλοίο 110 μ. Επίσης, πρόκειται να γίνουν εκσκαφές στον πυθμένα της θάλασσας σε μια συνολική έκταση περίπου 177.000 τ.μ., έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένας δίαυλος για προσέγγιση και εξυπηρέτηση πλοίων.
Ο σκοπός του έργου αναβάθμισης του λιμανιού περιλαμβάνει:
- Την αύξηση δυναμικότητας ξηρού χύμα φορτίου.
- Την άμεση εξυπηρέτηση των χύμα φορτίων, εκτός τσιμέντου, που θα μετακινηθούν από το λιμάνι της Λάρνακας.
- Την αύξηση της ανταγωνιστικότητας του λιμανιού σε σχέση με άλλα λιμάνια της περιοχής.
- Την εξυπηρέτηση μεγαλύτερων πλοίων.
Ποιες είναι οι οικονομικές επιδόσεις της ΑΛΚ;
Το 2016 η Αρχή Λιμένων Κύπρου κατέγραψε σημαντική βελτίωση οικονομικών μεγεθών. Τα έσοδα διαμορφώθηκαν στα 73.687.636 ευρώ και το καθαρό κέρδος σε 41.749.450 ευρώ, έναντι εσόδων 58.766.323 ευρώ και καθαρού κέρδους 24.867.466 ευρώ το 2015.
Αυτήν την περίοδο υπάρχει μια έντονη κινητικότητα για τη λύση του Κυπριακού. Επηρεάζει αυτό τον στρατηγικό σχεδιασμό για τα λιμάνια;
Σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού, οι προοπτικές των λιμανιών θα αυξηθούν σημαντικά, αφού θα αρθεί το τουρκικό εμπάργκο επί της κυπριακής ναυτιλίας και συνεπώς θα αυξηθεί το διαμετακομιστικό εμπόριο, το οποίο στην παρούσα φάση είναι σχεδόν ανύπαρκτο.