Στην πιο κρίσιμη φάση του περνά ο διαγωνισμός για την ιδιωτικοποίηση του Λιμανιού της Θεσσαλονίκης.
«Το ΤΑΙΠΕΔ παρέλαβε σήμερα (σ.σ. 25/3/17) τις προσφορές για την απόκτηση του 67% του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης, οι οποίες κατατέθηκαν χθες στη Morgan Stanley, χρηματοοικονομικό σύμβουλο του Ταμείου, στο Λονδίνο. Δεσμευτικές προσφορές κατέθεσαν οι:
- International Container Terminal Services Inc.
- The Peninsular and Oriental Steam.
- Deutsche Invest Equity Partners GmbH, Belterra Investments LTD και Terminal Link SAS.
Η έναρξη της διαδικασίας αξιολόγησης των προσφορών θα εκκινήσει άμεσα».
Με αυτήν τη λιτή ανακοίνωση το ΤΑΙΠΕΔ ενημέρωσε ότι ο διαγωνισμός για την ιδιωτικοποίηση του 67% της ΟΛΘ Α.Ε. περνά στο τελικό του στάδιο, δηλαδή στον έλεγχο και στην αποτίμηση των τριών προσφορών, αλλά και στην προσπάθεια για την ενδεχόμενη βελτίωση του τιμήματος. Το γεγονός ότι τελικά κατατέθηκαν τρεις προτάσεις θεωρείται ένδειξη υψηλού ενδιαφέροντος για το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης, το οποίο προοιωνίζεται άκρως ενδιαφέρουσα συνέχεια. Υπενθυμίζεται ότι στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού είχαν περάσει οκτώ σχήματα (APM Terminals, Deutsche Invest Equity Partners, Duferco Participations Holding, International Container Terminal Services, Mitsui & Co, P&O Stream Navigation Company – DP World, Russian Railways JSC / GEK TERNA, Yilport Holding) τα οποία έγιναν στη συνέχεια εννέα (οι Russian Railways JSC και GEK TERNA συνέχισαν αυτόνομα).
Οι μνηστήρες
Και οι τρεις υποψήφιοι για τον ΟΛΘ θεωρούνται από τους δυνατούς «παίκτες» παγκοσμίως:
- Η International Container Terminal Services Inc. (ICTSI) ιδρύθηκε το 1987 στις Φιλιππίνες και από το 1994 υλοποιεί ένα επιθετικό πρόγραμμα ανάπτυξης και στις έξι ηπείρους. Το 2016 διακίνησε 8,7 εκατ. TEUSs (αύξηση 12% σε σχέση με το 2015) στα 28 terminals που διαχειρίζεται παγκοσμίως. Το προηγούμενο έτος, ο κύκλος εργασιών της έφτασε τα 1,128 δισ. δολάρια, αυξημένος κατά 7% σε σχέση με το 2015, και τα καθαρά κέρδη της διαμορφώθηκαν στα 180 εκατ. δολάρια, αυξημένα κατά 207% σε σχέση με το 2015.
- Η βρετανική εταιρεία The Peninsular and Oriental (P&O) Steam από το 2006 είναι μέλος του αραβικού ομίλου Dubai Ports (DP) World, ο οποίος ελέγχει 77 terminals σε 40 χώρες και 6 ηπείρους. Το κύριο έργο της εταιρείας είναι η διαχείριση containers, στο οποίο αντιστοιχούν τα . του ετήσιου τζίρου της. Το 2015 η DP World διαχειρίστηκε 61,7 εκατ. TEUs, ενώ στόχος της είναι το 2020 να ξεπεράσει τα 100 εκατ. TEUs.
- Ο τρίτος υποψήφιος είναι η κοινοπραξία Deutsche Invest Equity Partners GmbH, Belterra Investments LTD and Terminal Link SAS. Το πρώτο μέλος είναι γερμανικό επενδυτικό κεφάλαιο, ενώ η δεύτερη εταιρεία είναι κυριότητας Ιβάν Σαββίδη (σύμφωνα με πληροφορίες συμμετέχει στην κοινοπραξία με ποσοστό της τάξης του 15%). Η Terminal Link SAS ανήκει (κατά 51%) στον γαλλικό κολοσσό CMA CGM (16 δισ. δολάρια κύκλος εργασιών το 2016), ο οποίος ελέγχει 13 terminals μέσω της CMA Terminals και 14 μέσω της Terminal Link. Το 49% της Terminal Link κατέχει η China Merchants Holdings International (CMHI), ο μεγαλύτερος κρατικός διαχειριστής λιμένων της Κίνας. Σημειωτέον, η CMHI και η Cosco είχαν από κοινού εξαγοράσει το 2015 τον τερματικό σταθμό Kumport στην Κωνσταντινούπολη.
Με βάση την προκήρυξη του διαγωνισμού, ο ανάδοχος θα αναλάβει τη διαχείριση, την ανάπτυξη και την εκμετάλλευση της ΟΛΘ Α.Ε. για 40 χρόνια. Στη σύμβαση παραχώρησης προβλέπεται πως οι υποχρεωτικές επενδύσεις του νέου ιδιοκτήτη του ΟΛΘ θα φτάσουν τα 180 εκατ. ευρώ στην επταετία, ενώ η δυναμικότητα του σταθμού εμπορευματοκιβωτίων (container terminal) πρέπει να αυξηθεί, με στόχο να εξυπηρετεί ετήσιο μεταφορικό φόρτο μέχρι και 1,4 εκατ. TEUs. Προβλέπονται πρόσθετες επενδύσεις στον Προβλήτα 6 του OΛΘ για την ανάπτυξη νέας εγκατάστασης χύδην φορτίου υψηλών περιβαλλοντικών προδιαγραφών, ενώ στον Προβλήτα 2 προγραμματίζονται επενδύσεις για την ανάπτυξη εγκατάστασης υποδοχής κρουαζιέρας, για υπηρεσίες Home Por) και για υπηρεσίες διερχόμενων κρουαζιερόπλοιων (Transit). Η σύμβαση πρέπει, όπως και στην περίπτωση του ΟΛΠ, αφού υπογραφεί και εγκριθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο, να περάσει με νόμο και από την ελληνική Βουλή. Το ΤΑΙΠΕΔ κατέχει σήμερα το 74,27% των μετοχών και μετά την ιδιωτικοποίηση θα εξακολουθήσει να κατέχει 7,24% του μετοχικού κεφαλαίου.
Πίεση το 2016
Πάντως, το 2016 κάθε άλλο παρά ανέφελα κύλησε για τον ΟΛΘ, ο οποίος είδε τα οικονομικά του μεγέθη να πιέζονται από μια σειρά απρόβλεπτων παραγόντων. Απ’ τη μια πλευρά υπήρξε η κρίση του προσφυγικού προβλήματος και η διακοπή της σιδηροδρομικής σύνδεσης με τα Σκόπια (Ειδομένη) για 67 ημέρες, γεγονός που δημιούργησε σοβαρά προβλήματα στη μεταφορά χύδην και γενικού φορτίου, ενώ για περίπου 20 ημέρες παρέμεινε κλειστή και η οδική σύνδεση προς τη Βουλγαρία, αποκλείοντας τη μεταφορά containers. Απ’ την άλλη πλευρά, υπήρξαν οι αντιδράσεις των εργαζομένων στον Οργανισμό για την προωθούμενη ιδιωτικοποίηση, οι οποίες μεταφράστηκαν σε 32 συνεχόμενες ημέρες απεργίας (Μάιος – Ιούνιος 2016) και σε 4 εβδομάδες (Απρίλιος 2016) αποχής από την εργασία τα Σαββατοκύριακα και τις υπερωρίες. Για τους λόγους αυτούς διακόπηκε η ανοδική τάση (+8%) στη διακίνηση στα containers του πρώτου τετράμηνου (Ιανουάριος – Απρίλιος 2016) και επιδεινώθηκε η αναμενόμενη κάμψη στη διακίνηση του συμβατικού φορτίου.
Έτσι, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα οικονομικά στοιχεία της εταιρείας (α΄ εξάμηνο 2016) ο κύκλος εργασιών διαμορφώθηκε σε 21.167.064 ευρώ έναντι των 26.609.944 ευρώ της αντίστοιχης περιόδου 2015, καταγράφοντας μείωση της τάξης του 20,45%. Το ίδιο διάστημα, καταγράφηκε μείωση 15,83%, συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2015, στη διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων (141.900 TEUs) και πτώση κατά 34,34% στη διακίνηση συμβατικού φορτίου. Παράλληλα, πάντα για το α΄ εξάμηνο του 2016, τα έσοδα από την εκμετάλλευση χώρων αυξήθηκαν κατά 5,03% λόγω των περισσότερων πολιτιστικών και άλλων εκδηλώσεων που πραγματοποιήθηκαν στους χώρους του Λιμένα και ως αποτέλεσμα της συνεχούς προσπάθειας της εταιρείας για τη σύνδεση του Λιμένα με την πόλη. Τα έσοδα από τον επιβατικό λιμένα αυξήθηκαν κατά 1,31% λόγω της αύξησης των επιβατών κρουαζιέρας και της επαναλειτουργίας της ακτοπλοϊκής σύνδεσης του Λιμένα με τις Βόρειες Σποράδες. Τα έσοδα από την αξιοποίηση των κεφαλαίων της εταιρείας μειώθηκαν κατά 18,59% λόγω της μεγάλης μείωσης των επιτοκίων άνω του 50%, ενώ η εταιρεία συνέχισε με επιτυχία την πολιτική περιορισμού των εξόδων, τα οποία μειώθηκαν κατά 5,83%.
Πάντως, όπως σημειώνει η εταιρεία στη σχετική ανακοίνωσή της, παρά τις δυσμενείς εξελίξεις που προαναφέρθηκαν, διατηρεί υψηλούς δείκτες κερδοφορίας. Συγκεκριμένα, στο α΄ εξάμηνο του 2016:
- Το μικτό κέρδος διαμορφώθηκε σε 9.198.348 ευρώ, με το ποσοστό επί του κύκλου εργασιών να ανέρχεται στο 43,46%. Τα λειτουργικά κέρδη (EBITDA) διαμορφώθηκαν στα 10.325.503 ευρώ, με το ποσοστό επί του κύκλου εργασιών να ανέρχεται στο 48,78%.
- Τα αποτελέσματα προ φόρων διαμορφώθηκαν σε 8.961.938 ευρώ με το ποσοστό επί του κύκλου εργασιών να ανέρχεται στο 42,34%, ενώ μετά από φόρους τα αποτελέσματα διαμορφώθηκαν στα 5.540.950 ευρώ με το ποσοστό επί του κύκλου εργασιών να ανέρχεται στο 26,18%.