Manage the Change 

Θεμελιώδους σημασίας οι υποδομές

Η αντίδραση πάντως των φορέων του κλάδου των μεταφορών ίσως να μην ήταν τόσο έντονη εάν ήταν καλύτερη η ποιότητα του οδικού δικτύου στο σύνολό του. Σε κάθε περίπτωση, το ζήτημα της δημιουργίας των κατάλληλων υποδομών είναι ζωτικής σημασίας για τον τομέα της EΑ&L, ενώ χωρίς αυτές η ανάπτυξη και επέκτασή του θα μείνει όνειρο θερινής νυκτός. Οι ελλείψεις μέχρι σήμερα παραμένουν πολλές, με την πολύχρονη καθυστέρηση σε κρίσιμα έργα να κοστίζει ακριβά και τη χώρα να υστερεί έναντι «ανταγωνιστριών» ευρωπαϊκών χωρών.

Στο πλαίσιο αυτό, η επανέναρξη των έργων κατασκευής στους τέσσερις μεγάλους αυτοκινητόδρομους έδωσε ανάσα ανακούφισης στον κλάδο της EA&L, αφού επιτέλους φαίνεται να τίθεται σαφές χρονοδιάγραμμα για την υλοποίησή τους, ενώ ελπίδες γεννά και η πρόοδος σε σημαντικές ιδιωτικοποιήσεις, όπως αυτές στο λιμάνι του Πειραιά και στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Ικανοποίηση προκαλούν και οι κυβερνητικές εξαγγελίες για κατασκευή μεγάλων εμπορευματικών κέντρων, ανάπτυξη της σιδηροδρομικής Εγνατίας, αξιοποίηση των λιμένων Θεσσαλονίκης, Ηγουμενίτσας, Αλεξανδρούπολης και Καβάλας.

Όπως επισημαίνει ο κ. Μπαρμπαγιάννης, «Δυσχέρειες προκαλεί και η υστέρηση της χώρας σε υποδομές που θα μπορούσαν να στηρίξουν μεγαλύτερη ανάπτυξη (χαμηλή ποιότητα του οδικού δικτύου, προβληματική σύνδεση των λιμένων με το σιδηροδρομικό δίκτυο, παντελής έλλειψη εμπορευματικών κέντρων, διάσπαρτη χωροθέτηση αποθηκών, ανεπαρκείς υποδομές στο σιδηροδρομικό δίκτυο κ.λπ.). Μάλιστα, σε συγκεκριμένους τομείς έχουν ήδη σημειωθεί σημαντικές καθυστερήσεις. Συγκεκριμένα:

• Οι εργασίες στους 4 μεγάλους αυτοκινητόδρομους που κατασκευάζονται στο πλαίσιο συμβάσεων παραχώρησης, είχαν διακοπεί από το 2010 λόγω έλλειψης χρηματοδότησης, ενώ ξανάρχισαν μέσω τροποποιημένων συμβάσεων και λήψης δανείου 650 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Το οδικό δίκτυο, μετά από πολλές καθυστερήσεις, φαίνεται τελευταία να αποκτά ένα σαφές χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης.
• Τα έργα για την ολοκλήρωση της αναβάθμισης του σιδηροδρομικού δικτύου με διπλή γραμμή και με σηματοδότηση – ηλεκτροκίνηση αναβάλλονται συνεχώς. Πλέον, νέος χρονικός ορίζοντας ορίστηκε το 2017».

Ακριβώς επειδή η κωλυσιεργία, τα κωλύματα, οι καθυστερήσεις και οι μεταθέσεις των χρονικών ορίων είναι -δυστυχώς- συχνά συνοδοί των μεγάλων έργων στην Ελλάδα, ο κ. Ροδόπουλος, ερωτώμενος σχετικά με τις κυβερνητικές εξαγγελίες για την πληθώρα έργων υποδομής που προωθούνται, απαντά χαρακτηριστικά: «Σε πρώτη φάση θα ήμουν απόλυτα ικανοποιημένος εάν έβλεπα την ολοκλήρωση των βασικών υποδομών. Κεντρικοί οδικοί άξονες, Ολυμπία οδός μέχρι και Πάτρα, Ιονία οδός, σιδηροδρομικό δίκτυο Αθήνας-Θεσσαλονίκης και ιδιωτικοποίηση του ΟΛΘ. Επιπλέον, μετά τη δρομολόγηση του Θριάσιου, να ολοκληρωθεί και το εμπορευματικό κέντρο της Βόρειας Ελλάδας, στο στρατόπεδο Γκόνου. Εάν λοιπόν δημιουργήσουμε τον άξονα, μετά μπορούμε να δούμε τον σταυρό με την εκμετάλλευση των λιμένων Ηγουμενίτσας και Αλεξανδρούπολης. Προτιμώ να είμαι αισιόδοξος πραγματιστής, παρά απαισιόδοξος ουτοπιστής».

Την αναγκαιότητα δημιουργίας σύγχρονων εμπορευματικών κέντρων εξηγεί ο κ. Μπαρμπαγιάννης. «Ο κλάδος έχει ανάγκη τη δημιουργία σύγχρονων εμπορευματικών κέντρων, τα οποία θα συντελέσουν στην ανάπτυξη των συνδυασμένων μεταφορών και θα ενισχύσουν τον ρόλο της Ελλάδας ως πύλης διαμετακομιστικού εμπορίου, συγκεντρώνοντας όλες τις υπηρεσίες σε μια περιοχή. Οι εν λόγω εγκαταστάσεις θα επιφέρουν οφέλη όπως:

• μείωση του κόστους μεταφοράς και διαχείρισης των εμπορευμάτων, αφού θα είναι συνδεδεμένες με το σιδηροδρομικό δίκτυο,
• αποσυμφόρηση του οδικού δικτύου της χώρας, κάτι που ενέχει επίσης σημαντικά οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη,
• αξιοποίηση της μεταφορικής ικανότητας των σιδηροδρομικών υποδομών,
• δημιουργία μεγάλου αριθμού θέσεων εργασίας».

Στην κατεύθυνση αυτή, συνεχίζει ο πρόεδρος του ΣΥΝΔΔΕ&L, «Καθοριστικό ρόλο θα διαδραματίσει το σχεδιαζόμενο κέντρο στο Θριάσιο Πεδίο και η σιδηροδρομική σύνδεσή του με το Λιμάνι του Νέου Ικονίου, όπου λειτουργεί τερματικός σταθμός εμπορευματοκιβωτίων. Επίσης, μελέτες που έχουν καταρτιστεί τονίζουν το ρόλο δημιουργίας αντίστοιχων υποδομών σε Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Λάρισα/Βόλο και Αλεξανδρούπολη. Μάλιστα, στη Θεσσαλονίκη εξετάζεται η δημιουργία κέντρου σε έκταση περίπου 600 στρεμμάτων στο ανενεργό στρατόπεδο Γκόνου, ιδιοκτησίας της ΓΑΙΑΟΣΕ, που συνδέεται σιδηροδρομικά με το λιμάνι. Παράλληλα, βασικό κόμβο πρέπει να αποτελέσει και η Πάτρα, καθώς μέχρι στιγμής περιορίζεται σε συνδυασμένες μεταφορές RO-RO (ROPAX)».

Έμφαση όμως, πρέπει να δοθεί σύμφωνα με τον ίδιο και στην αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου. «Απαιτείται περαιτέρω ενίσχυση του μεταφορικού έργου μέσω σιδηροδρόμου, γεγονός που θα επιτευχθεί με:

1. την επέκταση της διπλής γραμμής και του ηλεκτροδοτούμενου δικτύου ώστε να βελτιωθεί η διασύνδεση της Ελλάδας με τις γειτονικές χώρες,
2. την ολοκλήρωση των έργων τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης, και
3. την κατάρτιση συμφωνιών με διεθνείς ομίλους για μεταφορά από τον Πειραιά προς τη ΝΑ. Ευρώπη».

«Στα λιμάνια και στο σιδηροδρομικό δίκτυο…τον λόγο έχουν οι ιδιώτες», σχολιάζει σκωπτικά ο κ. Βλαχογιώργης, εναποθέτοντας για το άμεσο τουλάχιστον μέλλον τις ελπίδες του στην ολοκλήρωση των μεγάλων οδικών αξόνων. «Ελπίζω με την ολοκλήρωση των έργων στην Ιόνια οδό και στην Κορίνθου-Πατρών να δοθούν λύσεις στη Δυτική Ελλάδα, αφού εκεί βρίσκεται η πύλη μας από και προς τις ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης», επισημαίνει.

«Η σπουδαιότητα των οδικών δικτύων στις αναπτυξιακές διαδικασίες θεωρείται επιστημονικά αυτονόητη», τονίζει η ΟΦΑΕ. «Οι οδικές μεταφορές αποτελούσαν και αποτελούν μια εξαιρετικά σημαντική οικονομική και ιδιαίτερα παραγωγική δραστηριότητα. Πλήθος μελετών αποδεικνύουν με σαφήνεια, ότι η εξέλιξη της κοινωνικό-οικονομικής ανάπτυξης είναι άμεσα συνδεδεμένη με την αναβάθμιση του τομέα των μεταφορών και ιδιαίτερα των οδικών, μιας και αυτές, σε σύγκριση με τις υπόλοιπες, καλύπτουν ευκολότερα τη ζήτηση για μετακινήσεις προσώπων και αγαθών», προσθέτει.

Ο ρόλος του οδικού δικτύου για τις δυνατότητες και την ποιότητα των οδικών μεταφορών, που αποτελούν όπως χαρακτηριστικά λέει ο κ. Κενανίδης, «Το πρώτο και το τελευταίο πόδι μια συνδυασμένης μεταφοράς, καθώς είναι το μόνο μέσο που φτάνει από το αρχικό σημείο παραλαβής στο τελευταίο σημείο παράδοσης», είναι καθοριστικός. Όπως εξηγεί ο πρόεδρος της ΟΦΑΕ, «Το οδικό δίκτυο, και κυρίως το μήκος των αυτοκινητοδρόμων, καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την έκταση, την ποιότητα και την ποσότητα των προσφερομένων υπηρεσιών στον κλάδο των οδικών μεταφορών. Για την απρόσκοπτη πραγματοποίηση και ανάπτυξη των οδικών εμπορευματικών μεταφορών σε μια χώρα, το οδικό της δίκτυο οφείλει να συνδέει τους χώρους παραγωγής και καταναλώσεως των προϊόντων με τους χώρους εναποθέσεως και διαχειρίσεως εμπορευμάτων και πρώτων υλών, τη χώρα με τα όμορα κράτη και, μέσω αυτών, με τους κύριους εμπορικούς εταίρους που βρίσκονται πέραν των γειτονικών χωρών».

Στο πλαίσιο αυτό, προσθέτει η Ομοσπονδία, είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη για τη δημιουργία ολοκληρωμένου κεντρικού άξονα που θα ενώνει τις τρεις μεγαλύτερες πόλεις (Πάτρα, Αθήνα, Θεσσαλονίκη) με τους Ευζώνους και την υπόλοιπη Ευρώπη (Κεντρικός Άξονας ΠΑΘΕ), αλλά και ενός δυτικού άξονα, που θα ενώνει την Αλβανία με τα Ιωάννινα, την Πάτρα και την Καλαμάτα, κατά μήκος του Ιονίου Πελάγους.